ABD’de tartışma büyüyor: Rusya’nın en zengin insanına neden yaptırım uygulanmıyor?

Ukrayna’da 50. güne giren işgal nedeniyle Rusya’ya yönelik yaptırımlar giderek artarken, bazı Rus oligarkların yaptırımlardan muaf tutulması soru işaretlerine yol açıyor. Özellikle Rusya’nın en zengin insanı olan Vladimir Potanin’in ABD’nin yaptırım listesinde yer almaması tepki çekiyor. Financial Times gazetesi, Rusya’nın önde gelen bazı oligarklarının yaptırımlardan neredeyse hiç etkilenmediğine dikkat çekti. Bazı kaynaklara göre ABD, Rus ekonomisine zarar vermek istiyor ama küresel ekonomiyi sarsacak adımlar atmaktan kaçınıyor.

Ukrayna işgali sonrasında Rusya’ya ve Rus oligarklara uygulanan yaptırımlarla ilgili tartışmalar sürüyor.

İngiliz Financial Times gazetesi, Rusya’nın en zengin insanı olan Vladimir Potanin’e yaptırım uygulanmadığına dikkat çekerek, bazı kişilerin yaptırımlardan etkilenmemesinin ciddi soru işaretleri doğurduğunu yazdı. Yaptırım uygulamasında tutarsızlıklar bulunduğunu yazan gazete, Kremlin’e en yakın bazı kişilerin de yaptırımlardan hiçbir şekilde etkilenmediğinin altını çizdi.

Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından 1990’ların ortasında devlet destekli programlarla servetine servet katan Potanin, Mart 2022 itibarıyla Rusya’nın en zengin, dünyanınsa 58. en zengin kişisi. 25 milyar dolara yakın serveti bulunan Potanin, 2014’te Soçi’deki Kış Olimpiyatları’nın finansmanına da destek vermişti ve Devlet Başkanı Vladimir Putin’le hokey oynarken görüntülenmişti.

ABD, BİRÇOK İSME YAPTIRIM UYGULAMAKTAN KAÇINDI

Ukrayna işgali sonrasında Kanada ve Avustralya’nın yaptırım listesine alınan Rus oligark, ABD ve Avrupa Birliği’nin çok sayıda Rus iş insanını ve şirketini hedef alan yaptırım listesinde yok. Potanin gibi bazı Rus oligarkların da Batılı ülkelerin yaptırımlarından muaf tutulması ve Batı’yla iş ilişkisini sürdürmesi tepkilere yol açıyor. Potanin’in sahip olduğu holdingin bu hafta Fransız Société Générale’nin Rus ayağını satın alması da tartışmayı alevlendirdi.

Financial Times’ın haberine göre, bu durum ABD Kongresi’nde ve birçok kurumda itirazlara yol açtı. Rus iş dünyasına yakın Batılı bir bankacı, “Asıl mesele Putin’le ilişkilerse bu liste çok daha uzun olmalı” dedi.

Potanin’in yanı sıra, İngiltere ve AB’nin yaptırım listesindeki Rus oligark Aleksey Mordaşov da şu ana kadar ABD’de yaptırım görmedi. Ayrıca Batılı ülkelerde birçok yatırımı olan Rus oligarklar Mihail Fridman ve Petr Aven de herhangi bir yaptırıma maruz kalmadı. İngiltere’nin yaptırım uyguladığı Leonid Mikhelson’un ABD ve AB’nin yaptırım listesine alınmaması da tartışmalara yol açıyor.

Rusya’nın metal ve madencilik alanındaki önde gelen ismi Alişer Usmanov yaptırım listesine alındı ama şirketlerine dokunulmadı. Yaptırımlar sonucu İngiltere Premier Lig ekiplerinden Chelsea’yı satma kararı alan Roman Abramoviç de, Rusya ve Ukrayna arasındaki arabuluculuk çabaları nedeniyle ABD’nin yaptırım listesine alınmadı. Ayrıca Putin’in doktora danışmanı olan milyarder iş insanı Vladimir Litvinenko da yaptırım listesine alınmaması tartışma yaratan isimlerden biri.

BAZI YAPTIRIMLAR KÜRESEL EKONOMİYİ ETKİLEYEBİLİR

ABD’de Joe Biden yönetimine yakın bazı kaynaklar, Washington’ın yaptırımların küresel piyasaları olumsuz etkilemesinden ve pazarda istikrarsızlıktan kaçınmaya çalıştığını aktardı. ABD, 2018’de Rus alüminyum şirketi Rusal’a uyguladığı yaptırımlar dünyada alüminyum pazarında şok etkisi yaratınca geri adım atıp bu yaptırımlardan vazgeçmek zorunda kalmıştı.

Rusya’daki nikel üretiminde önemli rolü olan Potanin’e yönelik bir yaptırımın da benzer şekilde araba bataryalarında kullanılan nikel arzında ciddi sorunlara yol açacağından endişe ediliyor. ABD Hazine Bakanlığı’ndan bir yetkili de, ABD ve müttefiklerini etkileyebilecek yaptırımlardan kaçındıklarını ifade etti.